Συλλεκτικόν 

Εκδόσεις Οσελότος

Σοφία Χρήσταινα

 

 

 

 

 

 

 

Η Σοφία Χρήσταινα χαράζει τη δική της συγγραφική πορεία επιλέγοντας να κατευθυνθεί στη νέα ποίηση, δημιουργώντας έργα που απεικονίζουν με ρεαλιστικό τρόπο τις διάφορες εκφάνσεις της σύγχρονης καθημερινότητας. Μπορεί ακόμη να μην είναι τόσο γνωστή στο ευρύ αναγνωστικό κοινό, αλλά κερδίζει όλο και περισσότερους ενσυνείδητους αναγνώστες και αναγνώστριες που αναζητούν καταφύγιο σε μια νεότερη και πιο μοντέρνα εκδοχή του ποιητικού λόγου.

 

Η πρώτη εμφάνιση της Σοφίας Χρήσταινας  στο χώρο των γραμμάτων γίνεται το  2011 με το βιβλίο της Ο έρωτας των λέξεων από τις εκδόσεις Οσελότος. Ένα χρόνο αργότερα ακολουθεί η συλλογή Συλλεκτικόν που αποτελείται από ποιήματα γραμμένα σε απλό, λιτό, κατανοητό λόγο. Η απλοποιημένη έκφραση και ο λακωνικός τρόπος της χαρακτηρίζουν το ποιητικό της ύφος. Η ίδια αποφεύγει τα υπερβολικά σχήματα λόγου, αλλά με κάθε ευκαιρία δίνει στο αναγνωστικό της κοινό τη δυνατότητα να πλάσει με τη φαντασία του πολλαπλές εικόνες. Η ανάγνωση, λοιπόν γεννά εικόνες ποικίλες, έντονες, που είτε φωτίσουν έναν καινούργιο, ευτυχισμένο, λαμπερό, ιδανικό κόσμο, είτε δημιουργούν μια πεσιμιστική εικόνα στην οποία  κεντρική θέση καταλαμβάνει ο ανθρώπινος πόνος.

Αξιοσημείωτο είναι πως τα ποιήματά της διακρίνονται για την τολμηρότητα που διαθέτουν ως προς τον σχηματισμό παρομοιώσεων και μεταφορών. Ο γραπτός λόγος σχηματοποιείται και ο κριτικός αναγνώστης μπαίνει στη διαδικασία αποκωδικοποίησης των μηνυμάτων που λαμβάνει από κάθε ποίημα. Απουσιάζουν οι τίτλοι. Τίποτε δεν προϊδεάζει το κοινό για αυτό που θα διαβάσει. Ο αναγνώστης αποκτά απόλυτη ελευθερία σχετικά με την πρόσληψη του ποιήματος, χωρίς να εγκλωβίζεται σε νοηματικούς λαβύρινθους.

 

Στο Συλλεκτικόν, τα ποιήματα γράφονται με αφορμή θέματα που απασχολούν τον καθένα μας, ανεξαρτήτου φύλου, ηλικίας, κοινωνικού ή μορφωτικού επιπέδου. Η Σοφία Χρήσταινα με χειρουργικό τρόπο εμβαθύνει και αναλύει έννοιες με καθολική σημασία, έννοιες που το νόημά τους έχει αλλοιωθεί από τους γρήγορους ρυθμούς της σύγχρονης καθημερινότητας, είτε έχουν παντελώς εκλείψει: πίστη,   χαρά, έρωτας, πάθος, συναισθήματα, μελαγχολία αποτελούν έναυσμα για συγγραφή και προβληματισμό. Αυτό συνοψίζεται και στον παρακάτω στίχο:

 

Δεν γνωρίζουμε τη λέξη ανιδιοτέλεια, ούτε πώς γράφεται.

 Σχεδόν κάθε ποίημα στην αρχή δίνει τον ορισμό της έννοια που θα αναλύσει και στο τέλος υπάρχει  μια ερώτηση με αποδέκτη το αναγνωστικό κοινό. Έτσι εξασφαλίζεται μια μορφή έμμεσης επικοινωνίας κοινού και δημιουργού που ενισχύεται με τη χρήση του β΄ ενικού προσώπου:

 

Νομίζεις ότι ζεις μόνος;

Ξεχνάς ότι έχεις για κατοικίδιο ένα αγρίμι;

 

Να σηκωθείς από το βουλιαγμένο σου καναπέ;

Ποιος μέλλεται για το φινάλε;

 

Τα ποιήματα διαπνέουν έναν ηθικοδιδακτικό τόνο.

 

«Ο θάνατος γεννάει μια άλλη ζωή», μου ψιθυρίζουν οι παλιότεροι.

 Κανείς δεν μπορεί να ξεμπερδέψει το κουβάρι των συναισθημάτων.

«δεν υπάρχει ευτυχισμένη αγάπη».

 

Το υποκειμενικό στοιχείο πλέκεται με την ευαισθησία και οι εικόνες περιγράφουν συναισθηματικές καταστάσεις του αντικειμενικού κόσμου. Πολλά ποιήματα της συλλογής αναβλύζουν μια δραματική συγκίνηση ατομικής και κοινωνικής αλήθειας.

 

Κι αποφασίζω για τη ζωή μου.

 

Θα’ ναι καθαρή δολοφονία αν θες να μετριάσεις το πάθος.

 

Το λεξιλόγιο των ποιημάτων προέρχεται από τη σύγχρονη καθημερινότητα και περιλαμβάνει κυρίως λαϊκές φράσεις και αυθεντικές λέξεις του προφορικού λόγου. Φυσικά η ποιήτρια δεν διστάζει να χρησιμοποιεί λέξεις λόγιες, αρκεί αυτό να εξυπηρετεί τους σκοπούς του ποιήματος. Οι λέξεις σχηματίζουν φράσεις. Οι φράσεις σχηματίζουν εικόνες και οι εικόνες περιγράφουν πολλά από τα προβλήματα που ταλανίζουν τον σύγχρονο άνθρωπο,  εστιάζοντας σε αυτά που τον επιφορτίζουν με άγχος επιτείνοντας τη συναισθηματική του φόρτιση.

 

Το να διαλέξεις μια φυλακή είναι εύκολο. Γουστάρουμε να φυλακιζόμαστε. Μερικές φορές το νιώθουμε ωσάν ασφάλεια…

 

Μια σκέψη ασήμαντη με κυνηγούσε μέρες τώρα.

 

«Σε μισώ γιατί σε αγάπησα», φωνάζουνε όλοι.

 

Κάπου κάπου νομίζεις ότι ο πόνος του χωρισμού, κοιμήθηκε.

 

Θα ολοκληρώσω με το στίχο που έχουμε επίκληση στον Θεό για σωτηρία της ανθρώπινης ψυχής:

Θεέ του κόσμου μου, σώσε την ψυχή από το κολύμπι στα βρόμικα νερά.

 

Μήπως τελικά η εν λόγω ποιητική συλλογή αποτελεί ένα ασφαλές μέσο για να διατηρήσουμε την ψυχή μας καθαρή, λευκή και ανεπηρέαστη από τις σύγχρονες χίμαιρες;  Δεν μένει παρά να το διαπιστώσετε…

 

Καμάρα Εριέλα

Φιλόλογος-καθηγήτρια  δημιουργικής γραφής